W każdym państwie prawa obowiązuje system podatkowy, czyli ogół przepisów prawnych i instytucji finansowych w zakresie ustalania i poboru podatków. W Polsce taki system również obowiązuje, a w jego skład wchodzi szereg podatków bezpośrednich i pośrednich, krajowe i międzynarodowe prawo podatkowe, a także organy administracji rządowej i samorządowej. Jeśli chodzi o same podatki, możemy podzielić je na takie, które stanowią dochód budżetu centralnego, jak i takie, które zasilają budżety samorządów.
Podatki w Polsce kiedyś i dziś
Obecność podatków w historii państw i gospodarek nie jest niczym zaskakującym. Podatki były, są i będą, choć oczywiście trudno uznać, by w XV wieku podatki płacono w ramach obowiązującego w całym kraju systemu. Dzisiejsze systemy podatkowe znacznie różnią się od zasad, jakimi kierowano się w średniowieczu i epokach późniejszych. Dziś podatki nie są pobierane z użyciem metod siłowych. Większość obywateli wie jaki podatek, w jakim terminie i w jakiej wysokości powinna odprowadzić. Robi to, pomimo iż niejednokrotnie uważa, że podatki są zbyt wysokie i niesprawiedliwe.
Podatki obowiązujące w Polsce
Obecnie w Polsce obowiązuje kilkanaście rodzajów podatków. Niektóre z nich płacimy każdego dnia, np. robiąc zakupy w sklepie spożywczym, inne w szczególnych okolicznościach, np. podczas przekazywania darowizny. Są też podatki, które należy opłacać regularnie, w zależności od sposobu, w jaki pozyskujemy dochody (w wielu sytuacjach istotna jest również ich wysokość). Rozliczeniem tego typu podatków może zająć się biuro podatkowe. Księgowi oferują wsparcie zarówno osobom prywatnym, jak i firmom, które co miesiąc, co kwartał bądź też raz w roku muszą przesłać do urzędu skarbowego stosowną deklarację podatkową.
Podatki bezpośrednie i pośrednie
Podatki w Polsce możemy podzielić na takie, które obciążają bezpośrednio podatnika, oraz takie, które uiszcza się pośrednio. Podatki bezpośrednie to takie, które stanowią dla podatnika koszt i które musi odprowadzić bezpośrednio do urzędu skarbowego, albo na konto jednostki samorządu terytorialnego. Do podatków bezpośrednich zaliczamy m.in.: podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT), podatek dochodowy od osób prawnych (CIT), podatek od spadków i darowizn, podatek od nieruchomości, podatek rolny, podatek leśny, podatek od czynności cywilnoprawnych, podatek tonażowy, podatek od środków transportowych oraz podatek od wydobycia niektórych kopalin. Natomiast podatki pośrednie to takie, które nie są odprowadzane bezpośrednio do urzędu, a płacone przy okazji nabywania dóbr i usług. Do podatków pośrednich zaliczmy podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcyzowy i podatek od gier.
Przymusowe świadczenie pieniężne na rzecz państwa
Płacenie podatków jest obowiązkowe. Ktoś, kto nie wywiązuje się z tego obowiązku, musi liczyć się z konsekwencjami. Podatki stanowią główne źródło dochodu państwa, dlatego państwo dba o to, by obywatele płacili je terminowo i w odpowiedniej wysokości. Oczywiście nie wszystkie podatki zasilają bezpośrednio budżet centralny, bo część z nich trafia do samorządów.
